Humanistyczne spojrzenie materiały, Pedagogika w zakresie edukacji dorosłych z gerontologią, I rok, ...
s
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Humanistyczne spojrzenie na
człowieka i jego osobowość
„
Jednostka dysponuje olbrzymimi
zasobami, umoŜliwiającymi jej
zrozumienie samej siebie, zmianę
sposobu pojmowania siebie, zmianę jej
podstawowych postaw, oraz
zachowania kontrolowanego przez nią
samą. Zasoby te moŜna wykorzystać,
jeśli stworzy się odpowiedni klimat….”
Jednostka dąŜy do urzeczywistnienia
własnych moŜliwości, Ŝe cechuje ją
wrodzona skłonność do rozwoju i
spełnienia
Carl R. Rogers
Rogers CR.: Sposób Bycia
Rogers CR.: O stawaniu się osobą
„Nigdy nie zrozumiemy ludzkiego Ŝycia,
jeśli nie weźmiemy pod uwagę jego
najwyŜszych dąŜeń. Rozwój
samorealizacja, dąŜenie do zdrowia,
poszukiwanie toŜsamości i autonomii,
tęsknota za doskonałością, muszą być
teraz przyjęte jako szeroko
rozpowszechnione, a być moŜe
powszechne dąŜenia ludzkie.”
Abraham H. Maslow
Psychologia humanistyczna
Kierunek my
ś
li psychologicznej
zainicjowany w latach 60 XX w.;
Wyraz protestu przeciwko
uprzedmiotowieniu cz
ł
owieka jakie
znajdujemy zarówno w behawioryzmie
jak i w psychoanalizie
Koncentracja na zdrowiu i potencjale
rozwojowym cz
ł
owieka
S
ł
awne postaci psychologii
humanistycznej: A. Maslow; G. Allport,
Ch. Buhler, G. Kelly, C. Rogers.
Maslow AH.: Motywacja i osobowość
Maslow AH.: W stronę psychologii istnienia
1
Psychologia humanistyczna-
cele:
Celem psychologii humanistycznej wg J.
Bugentala jest pe
ł
ny opis tego, co to znaczy
Ŝ
y
ć
w sposób ludzki;
To opis:
- ludzkiego dojrzewania, doros
ł
o
ś
ci i umierania,
- wzajemnego oddzia
ł
ywania ludzi w ró
Ŝ
nych
ś
rodowiskach i warunkach,
- znaczenia miejsca cz
ł
owieka we
wszech
ś
wiecie.
Psychologia humanistyczna opiera si
ę
na
analizie
Ŝ
ycia i drogi
Ŝ
yciowej osób zdrowych, w
przeciwie
ń
stwie do psychoanalizy, której
podwaliny stanowi
ą
obserwacje ludzi cierpi
ą
cych
na ró
Ŝ
norodne zaburzenia
Psychologowie humanistyczni
zakładają, Ŝe istnieje wewnętrzny
zakodowany w biologii program
rozwojowy, który – jeśli nie zostanie
zakłócony przez czynniki zewnętrzne
– doprowadzi do pełnego rozkwitu
osobowości
Postulaty psychologii humanistycznej:
Inspiracją dla psychologów
humanistycznych były prace Kurta
Goldsteina dotyczące samorealizacji
Cz
ł
owiek nie stanowi sumy elementów
sk
ł
adowych (cz
ł
owiek jest bytem
unikalnym, jest osob
ą
a nie tylko
organizmem sk
ł
adaj
ą
cym si
ę
z
poszczególnych cz
ęś
ci); funkcje pe
ł
nione
przez osob
ę
zorganizowane wg zasady
„figura-t
ł
o”
Istot
ą
cz
ł
owieka jest ludzki kontekst (natura
cz
ł
owieka wyra
Ŝ
ana jest poprzez jego
bycie w zwi
ą
zku z innymi);
2
Postulaty psychologii humanistycznej:
NajwaŜniejsze załoŜenia:
Cz
ł
owiek jest samo
ś
wiadomy;
Cz
ł
owiek ma mo
Ŝ
liwo
ść
wyboru (jest
mu to dane w do
ś
wiadczeniu i wp
ł
ywa
to na charakter jego
ś
wiadomo
ś
ci);
Cz
ł
owiek jest bytem intencjonalnym
(posiadanie celów, warto
ś
ciowanie,
tworzenie i odbieranie znaczenia).
Cz
ł
owiek to unikatowa ca
ł
o
ść
zgodnie ze swoj
ą
natur
ą
, chce by
ć
niezale
Ŝ
ny, autentyczny, zadowolony ,
musi stanowi
ć
harmonijn
ą
ca
ł
o
ść
;
Podstawowa w
ł
a
ś
ciwo
ść
natury ludzkiej –
rozwój uwarunkowany czynnikami
wewn
ę
trznymi; zablokowanie rozwoju
ś
wiadczy o zaburzeniach zdrowia;
NajwaŜniejsze załoŜenia:
O dzia
ł
aniu cz
ł
owieka decyduje d
ąŜ
enie do
samorealizacji; przejawem s
ą
: twórczo
ść
,
zachowania altruistyczne, rozwój w
ł
asnego
„ja”;
Cz
ł
owiek z natury jest dobry, a jego
d
ąŜ
enia s
ą
pozytywne (akty przemocy to
dzia
ł
ania wbrew naturze, to efekt
blokowania rozwoju pozytywnych,
prawdziwych cech przez rzeczywisto
ść
);
Ludzkie zachowanie uwarunkowane przez
tera
ź
niejszo
ść
.
TEORIA
SAMOAKTUALIZACJI
Abraham Maslow
3
Tezy Maslowa:
Tezy Maslowa:
Człowiek ma wrodzoną biologicznie
uwarunkowaną naturę, po części
indywidualną, po części gatunkową
MoŜna naukowo badać tą naturę
Natura człowieka jest neutralna lub dobra,
to co złe rodzi się z frustracji potrzeb
Rozwój zgodny z naturą jest „ zdrowy,
owocny i szczęśliwy”
Jeśli rdzeń osobowości tj. natura zostanie
odrzucony lub stłumiony, jednostka
zachoruje
Natura jest słaba, delikatna i subtelna,
łatwo ustępuje nawykowi, presji
środowiskowej lub kulturowej
Mimo tej słabości natura nie zanika lecz
trwa i domaga się aktualizacji
To co charakterystyczne dla natury
człowieka zderza się z doświadczeniem:
dyscyplina, wyrzeczeniem, frustracją ,
cierpieniem i tragedią. Jeśli te
doświadczenia są pomocne w odkrywaniu
naszej natury są dobre
Potrzeba podstawowa:
HIERARCHIA PORZEB
PODSTAWOWYCH
WG MASLOWA
Jej brak rodzi chorobę
Jej obecność zapobiega chorobie
Jej przywrócenie leczy chorobę
W pewnych sytuacjach, które pozostawiają
moŜliwość wolnego wyboru, osoba
dotknięta jej brakiem, woli zaspokoić tą
potrzebę niŜ inne
Jest w stanie nieczynnym, nieaktywna, lub
funkcjonalnie nieobecna u osoby zdrowej
POTRZEBA
SAMOAKTUALIZACJI
POTRZEBA SZACUNKU
POTRZEBA PRZYNALEśNOŚCI
POTRZEBA BEZPIECZEŃSTWA
POTRZEBY FIZJOLOGICZNE
4
Samoaktualizacja
Potrzeba podstawowa jest potrzebą
instynktowną, odczuwaną jako świadoma
lub nieświadoma tęsknota, pragnienie,
któremu towarzyszy dotkliwe uczucie braku
Zaspokojenie potrzeb podstawowych
prowadzi do ich uśpienia
Niezaspokojenie ich kreuje tzw. motywację
braku czyli determinuje działania człowieka
Jest to tzw. wyŜszy poziom potrzeb, których
spełnienie jest kwestią wyboru, nie ma przymusu
ich realizacji
Jedyne co decyduje o ich realizowaniu to fakt, Ŝe
mają one zdolność gratyfikującą – czujemy się
lepiej
Aktywność słuŜąca zaspokojeniu potrzeb
wyŜszych nie redukuje ich, ale jeszcze je nasila
jest motywacja- istnienia
Osoba motywowana potrzebami istnienia
przeŜywa doświadczenia szczytowe
Potrzeby
podstawowe
Potrzeby
istnienia
Samoaktualizacja
Motywacja
braku
Motywacja
istnienia
dokonuje się przez realizację wartości
Człowiek moŜe doświadczać barier w
samoaktualizacji:
- bariery zewnętrzne
- bariery wewnętrzne (lenistwo,
ambiwalencja, lęk)
Stany napięcia
DąŜenie do wyrównania
braku
Postrzeganie ludzi i rzeczy
ze względu na własne
potrzeby i uŜyteczność
DąŜenie wzrostu i bogacenia
doświadczeń
Radość, zapał
Postawa kontemplacyjna
Postrzeganie ludzi i rzeczy
takimi jakimi są
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]