humanistyczny2005

humanistyczny2005, nauka; szkoła; edukacja; kształcenie, Egzamin gimnazjalny, Egzamin gimnazjalny - część ...

s [ Pobierz całość w formacie PDF ]
WPISUJE UCZEŃ
UZUPEŁNIA ZESPÓŁ
NADZORUJĄCY
KOD UCZNIA
DATA URODZENIA UCZNIA
miejsce
na naklejkę
z kodem
dzień miesiąc
rok
dysleksja
EGZAMIN
W TRZECIEJ KLASIE GIMNAZJUM
Z ZAKRESU PRZEDMIOTÓW HUMANISTYCZNYCH
KWIECIEŃ 2005
Instrukcja dla ucznia
1. Sprawdź, czy zestaw egzaminacyjny zawiera 12 stron.
Ewentualny brak stron lub inne usterki zgłoś nauczycielowi.
2. Na tej stronie i na karcie odpowiedzi wpisz swój kod i datę urodzenia.
Czas pracy:
120 minut
3. Czytaj uważnie wszystkie teksty i zadania.
Liczba punktów
do uzyskania: 50
4. Rozwiązania zapisuj długopisem lub piórem z czarnym
tuszem/atramentem. Nie używaj korektora.
5. W zadaniach od 1. do 20. są podane cztery odpowiedzi: A, B, C, D.
Odpowiada im następujący układ na
karcie odpowiedzi
:
A
B
C
D
Wybierz tylko
jedną
odpowiedź i zamaluj kratkę z odpowiadającą jej
literą - np. gdy wybrałeś odpowiedź "A":
6. Staraj się nie popełnić błędów przy zaznaczaniu odpowiedzi, ale jeżeli
się pomylisz,
błędne zaznaczenie otocz kółkiem
i
zaznacz inną odpowiedź.
7. Rozwiązania zadań od 21. do 33. zapisz czytelnie i starannie
w wyznaczonych miejscach. Pomyłki przekreślaj.
8. Redagując odpowiedzi do zadań, możesz wykorzystać miejsca opatrzone
napisem
Brudnopis
. Zapisy w brudnopisie nie będą sprawdzane
i oceniane.
Powodzenia!
GH-A1-052
 PLEMIONA EUROPY
Tekst I
W IX wieku kraje Europy rozumianej jako krąg cywilizacji, wciśnięte między
Bizancjum, islam i krąg ludów pogańskich, nie były zbyt rozległe. Wówczas jednak
uzyskały tożsamość kulturową, nawiązując do tradycji dawnego cesarstwa, ale
opierając się także na tradycji plemiennej ludów tworzących nową mapę polityczną
w zachodniej, łacińskiej i katolickiej części kontynentu. Ojcem tej Europy (tak
nazywanym już przez współczesnych) był Karol Wielki.
Przez ponad stulecie jej granice praktycznie nie ulegały zmianom. Gwałtowny
rozwój nastąpił dopiero w wieku X. Do wspólnoty chrześcijańskiej zostały włączone
nowe i, co ważniejsze, trwałe organizmy państwowe. W kolejności chronologicznej
Czechy, Dania, Polska, Węgry, Ruś, Norwegia i Szwecja przyjęły chrzest,
w rozumieniu ówczesnych polityków i intelektualistów, wchodząc do grona państw tej
samej ideologii. (...) Pozornie Polska miała niewielkie szanse na odegranie znaczącej
roli w nowym układzie politycznym. Zaskakujący zatem był fakt udania się cesarza
Ottona III do najmniej znanego kraju nowej Europy.
Podróż cesarska do Gniezna spowodowana była szczególnie korzystnym dla
Chrobrego zbiegiem okoliczności. Jedna z najbardziej znanych postaci na dworze
cesarza rzymskiego – biskup praski Wojciech, osobisty przyjaciel Ottona III, zginął
w 997 r. z rąk pogan podczas swej misji chrystianizacyjnej w Prusach. I Otton,
i Wojciech mieli przed oczyma ideę wskrzeszenia Rzymu – uniwersalnego państwa
chrześcijańskiego. Pod koniec X wieku mogło się wydawać, że czas zjednoczenia
Włoch, Niemiec, Francji i nowych ziem – Słowiańszczyzny jest już niedaleki. (...)
Nowa idea Europy rzymskiej wymagała bohaterów czasów sobie współczesnych, którzy
swą działalnością i postawą kształtowaliby właściwie wzory. Wojciech, dobrze znany
w otoczeniu cesarza i papieża, męczennik za wiarę, został niemal natychmiast
zaliczony w poczet świętych. Papież Sylwester II już w 999 r. podjął decyzję
o utworzeniu nowej metropolii i powołaniu na tron arcybiskupi Gaudentego (który też
brał udział w misji pruskiej Wojciecha)
.
Do Gniezna zwołany został synod, w którym
obok licznie przybyłego duchowieństwa postanowił wziąć udział sam cesarz –
przyjaciel męczennika.
Chrobry znakomicie wykorzystał sprzyjające okoliczności. Wśród powstałych
nowych organizmów politycznych Europy jego terytorium stało się najważniejszym
ogniwem ziem świeżo włączonych do wspólnoty łacińskiej. Miało to oczywiście
pozytywne skutki dla planowanych politycznych poczynań Bolesława – po raz pierwszy
Polska zaistniała w świadomości elit europejskich. Skutki zjazdu ważne były także dla
stosunków wewnętrznych kraju. Powstały bowiem początki więzi obejmującej
mieszkańców różnych terytoriów plemiennych.
Na podstawie artykułu Henryka Samsonowicza
Odprawa u Bolesława
, „Polityka” 10/2000.
Zadanie 1. (0-1)
Autor Tekstu I pisze o Europie
A. współczesnej. B. średniowiecznej. C. renesansowej.
D. oświeceniowej.
Strona 2 z 12
Zadanie 2. (0-1)
W X wieku o wejściu nowych państw w krąg cywilizacji europejskiej zdecydowało
A. utworzenie metropolii w Gnieźnie.
B. zagrożenie islamem.
C. zwołanie synodu w Polsce.
D. przyjęcie przez nie chrześcijaństwa.
Zadanie 3. (0-1)
Ojcem Europy
w IX wieku nazywano
A. Karola Wielkiego.
B. Ottona III.
C. Bolesława Chrobrego.
D. Sylwestra II.
Zadanie 4. (0-1)
Otton III i Wojciech byli rzecznikami
A. odrodzenia państwa polskiego.
B. utworzenia państw narodowych.
C. wykreowania bohatera Europy.
D. połączenia państw chrześcijańskich.
Zadanie 5. (0-1)
W zjeździe gnieźnieńskim uczestniczyli między innymi
A. Otton III i Bolesław Chrobry.
B. Otton III i Mieszko I.
C. Sylwester II i Bolesław Chrobry.
D. Wojciech i Otton III.
Zadanie 6. (0-1)
Od końca X wieku postać św. Wojciecha była symbolem
A. wierności w przyjaźni.
B. męczeństwa za wiarę.
C. radykalizmu poglądów.
D. rozsądku politycznego.
Zadanie 7. (0-1)
Skutkiem zjazdu w Gnieźnie było
A. uznanie św. Wojciecha za patrona Polski.
B. podporządkowanie Kościoła cesarstwu.
C. zaprzestanie misji chrystianizacyjnych.
D. wzmocnienie pozycji Polski w Europie.
Zadanie 8. (0-1)
Nawiasy z wielokropkiem (...) zostały zastosowane w Tekście I, aby
A. zasygnalizować stanowiska różnych osób.
B. zaznaczyć opuszczenia fragmentów tekstu.
C. udramatyzować wypowiedź.
D. urozmaicić interpunkcję.
Strona 3 z 12
Zadanie 9. (0-1)
Autor Tekstu I posłużył się stylem
A. potocznym.
B. popularnonaukowym.
C. urzędowym.
D. artystycznym.
Zadanie 10. (0-1)
Intencją autora Tekstu I było
A. potępienie chrystianizacji pogan w Europie Środkowej.
B. skrytykowanie idei wskrzeszenia Rzymu, modnej w czasach Ottona III.
C. wskazanie najważniejszych przyczyn słabości państwa polskiego.
D. opisanie okoliczności, w których doszło do zjazdu gnieźnieńskiego.
Tekst II
I w zjednoczonej Europie byłoby pięknie, gdyby policjantami zostali Anglicy,
szefami kuchni Francuzi, inżynierami Niemcy, kochankami Włosi, a koordynację
powierzono Szwajcarom. Ale Unię trzeba by rozwiązać, gdyby szefami kuchni zostali
Anglicy, mechanikami Grecy, kochankami Szwajcarzy, policjantami Niemcy,
a wszystko koordynowaliby Włosi. (...)
W Europie zaskakują nas rzeczy najbardziej wydawałoby się oczywiste. Moja
córka Patrycja z wielką tremą pierwszy raz zaprezentowała rodzicom angielskiego
boyfrienda
, który okazał się sympatyczny, lecz przy obiedzie trzymał jedną rękę pod
stołem. Kiepskie wychowanie – orzekliśmy autorytatywnie z żoną, ale ocena okazała
się niekompetentna. Otóż u nas (także we Francji i w Niemczech) do dobrego tonu
należy trzymanie przy jedzeniu obu rąk nad krawędzią stołu, a w Anglii – elegancja
nakazuje opuszczenie jednej ręki poza stół.
Anglicy mają nie tylko podejrzaną kuchnię. Odmienny jest też zabobon z czarnym
kotem. Na kontynencie czarny kot przynosi pecha, u Anglików – odwrotnie, to
zwiastun powodzenia. Podobno czarny kot przebiegł wzdłuż linii frontu przed bitwą
pod Waterloo. Wszystko jasne! (...)
Nie wiadomo, jak powstają stereotypy. Ktoś się obrazi, coś powie, powstanie
plotka, chętnie powtarzana. (...)
Holendrzy, potomkowie pastorów, żeglarzy i kupców, uchodzą za lud zgodny.
Dlaczego? Bo w genach mają niski stopień kłótliwości: nie mieli czasu się kłócić,
współdziałanie ludzi na terenach depresyjnych (poniżej poziomu morza) było
konieczne, by utrzymać wodę za wałami i tym samym utrzymać się przy życiu.
Hiszpanie to duma, zaangażowanie i fatalizm – przebijające z bladych twarzy
mieszczan z obrazów el Greca. Skąd fatalizm? Zapewne domieszka krwi Maurów, może
obecność słów arabskich w języku? W każdym razie ujęła mnie gorycz przysłowia
–
Bóg daje orzechy bezzębnym.
O Włochach trzeba by napisać osobny poemat, gdyż los oferował im Florencję,
Michała Anioła i widok z teatru greckiego w Segeście. Zapewne to najbardziej
teatralny naród w Europie. I w kostiumie, i w zachowaniu. Otóż chłop na polu,
o cokolwiek zagadnięty, mówi, jakby stał na scenie!
Dla Niemców czystość, porządek i spokój są cechami kardynalnymi. Brytyjski
autor John Ardagh pisał o ich „głębokiej teutońskiej
1
potrzebie ciszy”. Być może w tym
podobni są do naszych braci Litwinów.
Strona 4 z 12
Bracia Słowianie – cóż, tych najlepiej znamy, więc nie ma tu już miejsca na opis.
Z dumą można podkreślić, że w zachodnich książkach jako cechę narodową wymienia
się słowiańskie poczucie humoru.
Wykorzystano fragmenty artykułu Marka Ostrowskiego
Plemiona Europy
, „Polityka” 16/2003.
1
teutońskiej – tu: germańskiej.
Zadanie 11. (0-1)
Stereotyp jest to
A. pozycja jednostki w grupie społecznej lub usytuowanie grupy w większej
zbiorowości.
B. oznaka czegoś, zwykle jakiegoś ujemnego zjawiska, często choroby.
C. uproszczony obraz rzeczywistości, często oparty na niepełnej lub fałszywej wiedzy.
D. postawa wynikająca z założenia, że ojczyzną człowieka jest cały świat.
Zadanie 12. (0-1)
Wychowanie chłopca Patrycji zostało ocenione przez jej rodziców
A. trafnie.
B. złośliwie.
C. wnikliwie.
D. mylnie.
Zadanie 13. (0-1)
Który z rysunków odpowiada stereotypowi Francuza przedstawionemu
w Tekście II?
A. 1.
B. 2.
C. 3.
D. 4.
Zadanie 14. (0-1)
Jak pod Waterloo potwierdziło się przekonanie Anglików, że czarny kot przynosi
szczęście?
A. Pokonali oni Napoleona.
B. Nie wzięli udziału w bitwie.
C. Napoleon odniósł zwycięstwo.
D. Bitwa nie została rozstrzygnięta.
Strona 5 z 12
[ Pobierz całość w formacie PDF ]