Huerta-de-Soto-austriacka-obrona-euro

Huerta-de-Soto-austriacka-obrona-euro, Ekonomia, De Soto Ballester Jesús Huerta

s [ Pobierz całość w formacie PDF ]
//-->Austriacka obrona euroAutor:Jesús Huerta de SotoŹródło:mises.orgTłumaczenie:Michał Żuławiński1.Wprowadzenie: Idealny system monetarnyTeoretycy szkoły austriackiej skupili swoje wysiłki na opracowaniusystemuwyjaśnia,systemumonetarnegowjakiidealnegodlagospodarkiteorięcyklurynkowej.Napoziomiektórarealnymipoziomieteoretycznymopracowalicałościowąkoniunkturalnego,niepopartaNasposóbcząstkowejekspansjagenerujekredytowacykleoszczędnościami przeprowadzana przez banki centralne za pośrednictwemrezerwygospodarcze.historycznym opisali spontaniczną ewolucję pieniądza oraz to, w jaki sposóbinterwencja państwa wspierana przez potężne grupy interesu oddaliła nas odwolnego rynku i wypaczyła naturalną ewolucję instytucji bankowych. Na poziomieetycznym przedstawili ogólne wymagania prawne oraz fundamentalne zasadyprawa własności dotyczące kontraktów bankowych, którestanowią istotęgospodarki rynkowej i są niezbędne do jej właściwego funkcjonowania1.Ze wszystkich wspomnianych wyżej analiz teoretycznych wynika, żewspółczesny system monetarny i bankowy jest niezgodny z prawdziwie wolnymrynkiem,posiadawszystkiewadyzidentyfikowaneprzezteorematoniemożliwości socjalizmu oraz jest źródłem nieustannej niestabilności finansoweji zaburzeń gospodarczych. W związku z tym konieczna jest głęboka reformaświatowego systemu finansowego i monetarnego tak, aby pozbyć się przyczynnękających1.nasproblemów.Przedsięwzięcietopolegaćpowinnonanastępujących trzech reformach:Ponowne ustanowienie stuprocentowej rezerwy jako podstawowej zasadywłasności prywatnej w odniesieniu do każdego depozytu na żądanie i jegoekwiwalentów;1Głównych autorów i teoretyczne podstawy można znaleźć w: Huerta de Soto, 2012[1998].2.Rozwiązanie wszystkich banków centralnych (które w rzeczywistościstanowią organy centralnego planowania będące źródłem niestabilności systemu,a jeśli w życie wejdzie reforma numer 1, to staną się niepotrzebne jakopożyczkodawcy ostatniej instancji)rządowych regulacji;3.Powrót do klasycznego standardu złota — jedynego światowego systemumonetarnego uniemożliwiającego manipulację podażą pieniądza przez władzepubliczne, który w ten sposób ograniczyłby i utrzymał w ryzach inflacjonistycznezapędy różnych środowisk2.Jak już powiedzieliśmy, realizacja powyższych postulatów umożliwiłabyoptymalne rozwiązanie wszystkich nękających nas problemów i jednocześniewsparłaby zrównoważony wzrost gospodarczy i społeczny na miarę niespotykanąw dotychczasowej historii ludzkości. Co więcej, takie rozwiązania pomogłybywskazać, które z kolejnych reform byłyby krokiem we właściwa stronę, a takżepozwoliły na solidniejszy osąd rozmaitych istniejących już pomysłów naprowadzeniepolitykigospodarczej.Tylkobiorącpoduwagęobecneuwarunkowania można uważać austriacką analizę za relatywnie „sprzyjającą”euro, co mam zamiar pokazać w niniejszym artykule.2.Austriacka tradycja wspierania stałych kursów walutowych vsPrzedstawicieleaustriackiejszkołyekonomiitradycyjnieżywilioraz uchylenie praw o legalnych środkachpłatniczych i wywodzących się z nich gąszczów nieustannie zmieniających sięmonetarny nacjonalizm i płynne kursy walutoweprzekonanie, że jak długo nie udaje się doprowadzić do powstania idealnegosystemu monetarnego, tak długo wielu ekonomistów — szczególnie związanychze szkołą chicagowską — popełnia poważny błąd, stając w obronie płynnychkursów walutowych w kontekście monetarnego nacjonalizmu i przekonując, że torozwiązanie pasuje do gospodarki rynkowej. Austriacy wierzą, że dopóki bankicentralne nie zostaną zlikwidowane, a klasyczny standard złota i stuprocentowarezerwa nie zostaną przywrócone, to musimy czynić wszelkie starania ku temu,aby istniejący system monetarny zbliżył się do ideału — zarówno w kwestiifunkcjonowania, jak i generowanych rezultatów. Oznacza to maksymalneograniczeniemonetarnegonacjonalizmu,abywyeliminowaćmożliwośćprowadzenia polityki monetarnej przez każdy kraj z osobna i ograniczyć2Ibid., rozdział 9.inflacjogenne działania rządów, stwarzając przy tym systemowe ramy, które wmożliwie największym stopniu będą dyscyplinować rozmaite środowiska —przede wszystkim związki zawodowe, grupy nacisku, polityków i banki centralne.Jedynie w tym kontekście powinniśmy interpretować stanowiska takznaczących ekonomistów szkoły austriackiej (i wybitnych członków Mont PèlerinSociety), jak Mises i Hayek. W swojej niesamowitej książceMonetary Nationalismand International Stability(1937)3Hayek zawarł analizę, która całkowiciedemoluje podstawy monetarnego nacjonalizmu i płynnych kursów walutowych.Hayek pokazał, że płynne kursy walutowe wykluczają efektywną alokacjęzasobów na poziomie międzynarodowym, ponieważ utrudniają i zakłócają realneprzepływy dóbr, usług i kapitału. Co więcej, płynne kursy walutowe nieuchronniesprawiają, że konieczna restrukturyzacja kosztów objawia się nominalnymwzrostem wszystkich innych cen, chaotyczną dewaluacją, ekspansją kredytu iinflacją, która wspiera rozmaite nieodpowiedziane zachowania, takie jak np.żądanie przez związki zawodowe nieustannego wzrostu płac, co bez zwiększaniabezrobocia zrealizowane może być tylko dzięki jeszcze większej inflacji.Trzydzieści osiem lat później, w 1975 r., Hayek podsumował swojeargumenty w sposób następujący:Sądzę, iż nie sposób zaprzeczyć, że nacisk na wprowadzeniepłynnych kursów walutowych pochodził z krajów takich jak WielkaBrytania, gdzie niektórzy ekonomiści chcieli zwiększyć swobodęprowadzenia inflacyjnej ekspansji (nazywanej „polityką pełnegozatrudnienia”). Niestety, otrzymali oni wsparcie ze strony innychekonomistów4, którzy nie kierowali się pragnieniem inflacji, leczprzeoczylinajsilniejszy argument stojący za stałymi kursamiwalutowymi, według którego stanowią one praktycznieniezastąpioneograniczenie,któregopotrzebujemy,byzmusić polityków i podległe im władze monetarne doutrzymywania stabilnej waluty(podkreślenie dodane).W celu jeszcze jaśniejszego postawienia sprawy, Hayek dodaje:34F.A. Hayek 1971 [1937]Chociaż Hayek nie napisał tego wprost, to odnosił się do teoretyków szkołychicagowskiej pod przywództwem Miltona Friedmana, którzy w tej i innych kwestiachzgadzają się z keynesistami.Utrzymywanie wartości pieniądza i unikanie inflacji wymaga odpolityków uciekania się do bardzo niepopularnych środków.Jedynie pokazując, że rząd ma ograniczone pole manewru,politycymogąusprawiedliwićswojedziałaniaprzedludźminajbardziej dotkniętymi ich skutkami. Tak długo, jak utrzymaniezewnętrznej wartości waluty narodowej jest traktowane jakoniekwestionowanaoprzećsiękonieczność,takjakmatomiejscewprzypadku stałych kursów walutowych, tak długo politycy mogąnieustannymutrzymywaniażądaniomniskiejzapewnieniastopytańszychkredytów,procentowej,rozszerzeniem programów „robót publicznych” itp. W systemiestałych kursów walutowych spadek wartości waluty krajowej lubodpływ złota czy rezerw walutowych jest sygnałem ku temu, abyupomnieć polityków5. W systemie płynnych kursów walutowychprzełożenie zwiększenia podaży pieniądza na krajowy poziom cenda się zaobserwować zbyt późno, aby oskarżyć o to ludziodpowiedzialnych za taki stan rzeczy. Co więcej, inflacja cenowajest z reguły poprzedzana mile widzianym wzrostem zatrudnienia;inflacja może więc być witana z otwartymi ramionami, jako że jejnegatywne konsekwencje nie są widoczne od razu.Jak podsumowuje Hayek:Niewierzę,żeudabezsiępowrócićdonadosystemubankistabilnościkursówcentralnemiędzynarodowejwalutowych,powrotusystemunarodowestałychktórenakładająograniczenia niezbędne do skutecznego przeciwstawiania siępresji ze strony zwolenników inflacji w ich krajach, wśród którychzazwyczaj znajdują się również ministrowie finansów (Hayek 1979[1975], s. 9–10).5Później zobaczymy, w jaki sposób w przypadku jednej waluty dyscyplinującą rolęstałych kursów walutowych odgrywa rynkowa wartość długu każdego z państw.Odnośnie do Ludwiga von Misesa należy przypomnieć doskonale znanyfakt zdystansowania się przez niego od swojego ucznia, Fritza Machlupa, który w1961 r. w obecności członków Mont Pèlerin Society bronił systemu płynnychkursów walutowych. Według R.M. Hartwella, który był oficjalnym historykiemMont Pèlerin Society, „poparcie przez Machlupa płynnych kursów walutowychsprawiło, że Mises nie odzywał się do niego przez jakieś trzy lata” (Hartwell1995, s. 119). Mises wiedział, dlaczego makroekonomiści niezaznajomieni zteorią kapitału, jak Friedman i jego chicagowscy koledzy, a także keynesiści,mogą bronić płynnych kursów walutowych i wbudowanego w nie inflacjonizmu.Nie zamierzał jednak przez palce patrzeć na błąd kogoś takiego jak Machlup,który był jego uczniem i rzeczywiście znał się na ekonomii, a mimo to pozwoliłsobie na popłynięcie z nurtem pragmatyzmu i politycznej poprawności. Opowodach, dla których nie mógł wybaczyć Machlupowi, Mises wspomniał swojejżonie: „Był moim uczniem w Wiedniu; rozumiał wszystko. Wie więcej niżwiększość z nich i dokładnie zdaje sobie sprawę z tego, co robi” (Margit vonMises 1984, 146).Obrona stałych kursów walutowych zbiega się u Misesa z obronąstandarduzłotajakosystemumonetarnegonajlepszegodlaświatowejgospodarki. WOmnipotent Government(1944), Mises pisze:Standard złota hamuje rządową politykę łatwego pieniądza. Nieda się prowadzić ekspansji kredytu i jednocześnie trzymaćstandardu złota trwale ustanowionego przez prawo. Rządy musząwybieraćmiędzystandardemzłotaorazpolitykąekspansjikredytu, która w dłuższej perspektywie zawsze prowadzi dokatastrofy. Standard złota nie upadł. Został zniszczony przezrządy. Nie dało się go pogodzić z etatyzmem, a do tego promowałwolny handel. Wiele rządów odeszło od standardu złota, ponieważich celem było podniesienie krajowych cen i płac powyżej poziomuświatowegoorazstymulacjaeksportuprzyjednoczesnymograniczaniu importu.Stabilna waluta była według nichszkodliwa. Takie przesłanie płynie z nauk lorda Keynesa. [ Pobierz całość w formacie PDF ]